هوش مالی(Financial IQ) تعریف مشخص و واحدی ندارد اما به‌طورکلی شیوه‌های کسب درآمد در زمان کم را می‌توان هوش مالی است. درواقع دانش، اطلاعات و توانایی‌های هر فرد در ثروت آفرینی، حل مسائل اقتصادی و مدیریت بحران‌های مالی را هوش مالی، یا در اصطلاح عامیانه “شَم اقتصادی” او می‌گویند.
رابرت کیوساکی، از برجسته‌ترین ثروتمندان خودساخته که کتاب‌های او در حوزه هوش مالی، پرطرفدار هستند، هوش مالی را رفتار فرد با پول دانسته که بر پایه سه مفهوم سرمایه، بدهی و جریان مالی استوار است. نوع کسب‌‌وکار، میزان درآمد و سرمایه ثابت، مقدار پولی که ماهانه از حساب خارج میشود و از همه مهم‌تر مسیر و جریانی که این دو در آن حرکت می‌کنند نشان‌دهنده هوش مالیِ فرد است.
هوش مالی
انواع هوش مالی :
هوش مالی، دارای ۵ جنبه و عامل برای موفقیت است که هیچ‌کدام بر دیگری برتری ندارد و با تقویت همه آنها هوش مالیِ فرد بالا می‌رود.
۱. هوش مالی، در کسب درآمد بیشتر
۲. هوش مالی، در حفظ و نگهداری از پول
۳. هوش مالی، در برنامه‌ریزی و بودجه‌بندی پول
۴. هوش مالی، در استفاده از پول
۵. هوش مالی، در پیشرفت در دانش مالی
۷ ویژگی شاخص افراد با هوش مالی بالا :
با توجه به عملکرد فرد در هرکدام از انواع هوش مالی که در بالا ذکر شد، فردی را دارای هوش مالیِ بالا می‌گویند که دارای خصوصیات زیر باشد:
۱. دارای ایده عملیاتی مشخص
۲. سرمایه‌گذاری و پس‌اندازِ حداقل ۱۰ درصد از درآمد
۳. مدیریت مخارج
۴. دارای برنامه بلندمدت و کوتاه‌مدت
۵. کاهش بدهی‌ها تا حد امکان
۶. مشاوره با متخصصین و کارشناسان
۷. همواره در حال یادگیری مهارت‌ها و راهکارهای نوین در کسب درآمد بیشتر
تقویت هوش مالی :
نکته مهمی که وجود دارد این است که هوش مالی با ضریب هوش مالی متفاوت است. ضریب هوش مالی، توانایی بالقوه‌ای بوده که با تقویت آن تبدیل به بالفعل که همان هوش مالی است، میشود. بنابراین تنها ضریب بالا نشان باهوشی نیست. مثلاً در دو فرد با درآمد ماهانه یکسان، کسی در هوش مالیِ بالاتر است که پس از کم کردن بدهی‌ها و مخارج، پول بیشتری برایش باقی بماند.
بنابراین با آموزش و به‌کارگیری روش‌های تقویت هوش مالی، می‌توان به موفقیت بیشتری در مسائل اقتصادی دست پیدا کرد.
هوش مالی
۵ راهکار ساده برای تقویت و افزایش هوش مالی :
۱. تغییر طرز تفکر :
تا زمانی که افکار و تفکرات قبلی خود در مورد پول و راه‌های رسیدن به آن عوض نشود، هیچ‌چیز دیگری نیز تغییر نخواهد کرد. بنابراین در اولین قدم به دنبال کسب درامد بیشتر باشید نه خرید بیشتر. هوش مالی، یعنی هنر تفکر عاقلانه مالی پس با نگرشی جدید به مسائل مالی نگاه کنید.
۲. برنامه‌ریزی و هدف‌گذاری :
اهداف بلندمدت و کوتاه‌مدتی تعیین کرده و برای رسیدن به هر کدام برنامه‌ریزی منسجم و معینی داشته باشید. بهتر است هدف‌ها را از کوچک به بزرگ تقسیم‌بندی کرده و جزئیات هر کدام را لحاظ کنید. موفقیت در اهداف کوتاه‌مدت و کوچک، مشوقی خوب برای پیمودن راه دراز اهداف بلندمدت خواهد بود.
مشکلات مالی رایج در دنیای امروز، عدم تناسب درآمدها و هزینه‌های زندگی، نداشتن خانه شخصی، بدهکاری، هزینه‌های ماشین، هزینه‌های بهداشتی و درمانی و … است که با استفاده از هوش مالی می‌توان آنها را برطرف کرد.
اگر هوش مالی را در خود تقویت نکنیم روز به روز مشکلات وخیم‌تر می‌شوند و شرایط روز به روز سخت‌تر.
واقعیت این است که پول تاثیر به سزائی بر سبک زندگی و کیفیت زندگی دارد. پول آسایش می‌آورد، آزادی زمانی و آزادی انتخاب می آورد.
ولی بدست آوردن پول به تنهائی اگر با استفاده از هوش مالی نباشد منجر به ثروتمندشدن نمی‌شود.
مطلب مرتبط را بخوانید: چگونه به آزادی مالی برسیم؟
این نکته را باید در نظر داشت که اگر بتوانید مشکلات مالی را حل کنید هوش مالی شما رشد میکند و وقتی هوش مالی رشد کند ثروتمندتر می‌شوید و اگر مشکلات مالی را حل نکنید روز به روز فقیرتر می‌شوید.
هوش مالی در مقایسه با ضریب هوش مالی
اغلب ما می‌دانیم فردی با ضریب هوشی ۱۳۰ باید باهوش‌تر از فردی با ضریب هوشی ۹۵ باشد.
همین نسبت را می‌توان در ضریب هوش مالی در نظر گرفت. شما می‌توانید در حوزه‌ی هوش آکادمیک یک نابغه باشید، اما هوش مالی‌تان در حد یک ابله باشد.
اغلب پرسیده میشود: فرق بین هوش مالی و ضریب هوش مالی چیست؟ پاسخ این است:
هوش مالی بخشی از هوش ذهنی ماست که در حل مشکلات مالی از آن استفاده می‌کنیم.
ضریب هوش مالی، مقیاس سنجش این هوش یا نحوه‌ی تعیین کیفیت هوش مالی ماست. به عنوان مثال، اگر درآمد من ۱۰۰ هزار دلار است و ۲۰ درصد آن را مالیات می‌دهم، نسبت به کسی که ۱۰۰ هزار دلار درآمد دارد و ۵۰ درصد آن را مالیات می‌دهد، هوش مالی بیشتری دارم.
در این مثال، کسی که درآمد خالصش پس از کسر مالیات ۸۰ هزار دلار است، نسبت به کسی که درآمد خالص او پس از کسر مالیات ۵۰ هزار دلار است ضریب هوش مالی بیشتری دارد.
هر دوی آنها دارای هوش مالی هستند؛ اما کسی که پول بیشتری را برای خودش نگه می‌دارد، ضریب هوش مالی بیشتری دارد.
اهمیت هوش مالی از دیدگاه رابرت کیوساکی
رابرت کیوساکی، در کتاب جدیدش با عنوانِ «شانس دوم: پول شما، زندگی شما، دنیای ما» یکبار دیگر به اهمیت هوش مالی اشاره میکند و می‌نویسد:
زمانی که می‌خواهید ثروتمند شوید، نیاز دارید بدانید چه رفتاری با پول نشان دهید.
پول مانند سگ دست آموزتان است، اگر بتوانید رفتار صحیحی با او نشان دهید، هر زمانی که برایش تکه چوبی پرت کنید خیلی سریع می‌رود و آنرا برای‌تان می آورد… پول هم دقیقا همینطور کار میکند.
منبع:https://arshiyan.com/blog/
۳. وقت طلاست :
برای تک‌تک لحظات زندگیان ارزش قائل بوده و از آنها استفاده بهینه کنید. هوش مالی بالا نیاز به ممارست و تمرین و صرف زمان زیادی است تا به نتیجه دلخواه برسد و تنبلی و سستی شما را از اهدافتان دور میکند.
۴. کنترل هزینه‌ها و مخارج :
از همین امروز شروع کرده و هزینه‌های اضافی را تا حد امکان پایین بیاورید. لیست خرید تهیه کنید و طبق آن وسایل ضروری را تهیه کنید. بدهی‌های کوچک را پرداخته کرده و تا جایی که ممکن است از وام و قرض جدیدی استفاده نکنید. پس‌انداز را فراموش کنید هرچند مقدار آن بسیار کم باشد.
۵. افزایش مطالعه و یادگیری :
استفاده از تجربیات و آموزش‌های افراد موفق نقش چشمگیری در تقویت هوش مالی دارد. متأسفانه سیستم آموزشی مدارس و حتی دانشگاهی ایران بیشتر حقوق‌بگیری و کارمندی را آموزش می‌دهند تا کارآفرینی و کسب درآمد. اما پس از گسترش فضاهای مجازی، دوره‌های تقویت هوش مالی رشد خوبی پیدا کرده است که شیوه‌ها و روش‌های تقویت هوش مالی را به شکل اصولی و عملی یاد می‌دهد. همچنین مطالعه کتاب مدیران موفق و میلیاردهای دنیا و آشنایی با راه‌های کسب درآمد آنها، نیز کمک خوبی در تقویت هوش مالی به شما میکند.
