آشنایی با اولین فروشگاه زنجیره‌ای
اگر نگاهی به تاریخچه فروشگاه های زنجیره ای بیاندازید، متوجه خواهید شد که اولین شعبه این فروشگاه‌ها در سال 1859 با نام ای اند پی (A & P) در کشور آمریکا افتتاح شد. به مرور زمان این برند فروشگاه‌های خود را در سطح آمریکا گسترش داد و تعداد زیاد آنها باعث شد که نام فروشگاه زنجیره‌ای به وجود بیاید. در سال 1879 یعنی بیست سال پس از به وجود آمدن اولین شعبه فروشگاه زنجیره‌ای، یک فروشگاه دیگر در شهر نیویورک تاسیس شد که اقلام متفاوتی را به فروش می‌رساند. سپس در سال 1880 تعداد برندهای فروشگاه‌های زنجیره‌ای افزایش چشمگیری داشت و بازار خرده فروشان کمی سرد شد.
تعریف فروشگاه زنجیره ای چیست ؟
در یک تعریف مختصر می‌توان فروشگاه‌های زنجیره‌ای را این طور شرح داد که:
فروشگاه‌های زنجیره‌ای مجموعه‌ای از فروشگاه‌های شبیه به هم هستند که در شهرها و مناطق مختلف ایجاد شده، هدف تمامی آنها فروش محصولاتی مشترک است.
تمامی این فروشگاه‌ها زیرمجموعۀ یک دفتر مرکزی اصلی قرار می‌گیرند و مدیریت و مالکیت این مراکز فروش با این دفتر مرکزی است. محصولاتی که در فروشگاه‌های زنجیره‌ای به فروش می‌رسند، اغلب به صورت گسترده و توسط مدیریت اصلی تأمین می‌شود. به همین خاطر محصولات در تمامی این فروشگاه‌ها از نظر نوع و کیفیت یکسان خواهد بود. امروزه طیف گسترده‌ای از فروشگاه‌های زنجیره‌ای با هدف تأمین سبد خرید خانوار ایجاد می‌شوند. به نوعی می‌توان این فروشگاه‌ها را یک بازارچه خرید کوچک دانست که مصرف کننده می‌تواند با مراجعه به آن مهمترین خریدهای روزانه خود را انجام دهد. از خرید خواربار مورد نیاز خانه گرفته تا خرید محصولات بهداشتی خانگی، میوه و سبزیجات و …
انتخاب بهترین فروشگاه زنجیره ای
معمولا اکثر افراد حوصله خرید طولانی را ندارند و بیشتر آنها به دنبال مکانی هستند که تمام محصولات را در خود داشته باشند تا خریدی ساده را تجربه کنند. نکته جالب به توجه در تاریخچه فروشگاه های زنجیره ای این است که در گذشته نیز این امر وجود داشته و مردم به دنبال یک راه حل ساده بودند و به همین دلیل فروشگاه‌های زنجیره‌ای به وجود آمدند.
در ادامه با تعدادی از مزایا و معایب فروشگاه های زنجیره ای آشنا می‌شوید.
مزیت‌ها
چنین فروشگاه‌هایی واسطه‌های بین تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان نهایی را حذف می‌کنند.
از مزایای خرید عمده استفاده می‌کنند.
از ویژه‌کاری در محصول خاصی بهره‌مند هستند.
یک‌پارچگی قیمت‌ها و کیفیت محصولات در همه‌ی شعبه‌ها حفظ می‌شوند.
اگر یک شعبه کالایی کم بیاورد، می‌تواند آن را سریعا از شعبه‌ی دیگری در همان منطقه یا منطقه‌ی مجاور تأمین کند.
چنین فروشگاه‌هایی فقط نقدی کار می‌کنند.
معمولا هزینه‌های عملیاتی اندکی دارند.
ازآنجاکه نظارت متمرکزی وجود دارد، تبلیغات مشترکی برای همه‌ی شعبه‌ها دارند.
در این سیستم، انعطاف‌پذیری در عمل وجود دارد.
ازآنجاکه شعبه‌ها کالاهایشان را بنابه نیاز از دفتر مرکزی تهیه می‌کنند، ترسی از انبار بیش‌ازحد کالا وجود ندارد.
ازآنجاکه فروش نقدی است، خطر بدهی وجود ندارد.
اگر یک شعبه به‌خاطر ضرر سنگین یا کاهش فروش بسته شود، روی سودآوری کلی چنین سازمانی اثر نمی‌گذارد، چراکه ضرر یک شعبه، روی سود به‌دست آمده از سایر شعبه‌ها تقسیم می‌شود.
عیب‌ها
انواع فروشگاه زنجیره ای انتخاب‌های محدودی در اختیار خریداران قرار می‌دهند، چراکه صرفا با یک خط کالای خاص سروکار دارند.
امکان ارتباط با مشتریان به‌صورت شخصی وجود ندارد.
اگر تعداد شعبه‌ها زیاد باشد، مدیریت درست همه‌ی آنها و محصولات استاندارد دشوار می‌شود.
مدیران شعبه‌ها اختیارات محدودی دارند.
ترس از موجودی بی‌ارزش در انبار وجود دارد، زیرا کالاها نمی‌توانند بلافاصله با تغییرات در تقاضا سازگاری یابند.
هیچ تسهیلاتی برای فروش اعتباری وجود ندارد، و از این رو نمی‌تواند پذیرای طبقات فقیر جامعه باشد.
هماهنگی مناسبی بین دفتر مرکزی و شعبه‌ها وجود ندارد.
چنین فروشگاه‌هایی تنها به بخشی از جامعه خدمات ارائه می‌کنند، زیرا فقط با کالاهای استاندارد سروکار دارند.
چگونگی شکل گرفتن ایدۀ فروشگاه های زنجیره ای
ایدۀ ایجاد فروشگاه‌های زنجیره‌ای در سال‌های ابتدایی قرن بیستم و در ایالات متحدۀ امریکا شکل گرفت. ایدۀ اولیۀ این فروشگاه‌ها جهت عرضۀ محصولات غذایی و خرده فروش‌ها بود. محصولاتی که نیاز روزانۀ مصرف کنندگان را تأمین می‌کرد و در حالت عادی مصرف کننده برای خریداری هریک از مایحتاجش باید زمان زیادی را صرف می‌کرد. با توجه به اینکه نظام اقتصادی دنیا به سمت مدرن شدن پیش می‌رفت و ترجیح مشتریان این بود که وقت کمتری را صرف خرید نیازهایی مثل خورد و خوراک و … کنند، این فروشگاه‌های زنجیره‌ای شکل گرفت.
این انجمن ملی خرده‌‌فروشان خواربار امریکا بود که نخستین فروشگاه‌های زنجیره‌ای را ایجاد کرد. در حقیقت ایدۀ ابتدایی اعضای انجمن خواربارفروشان این بود که با داشتن صد فروشگاه سوپرمارکتی می‌توان به سود بیشتری دست پیدا کرد. تا زمانی که شما فقط یک فروشگاه سوپرمارکت داشته باشید. به علاوه که این کار یک حسن دیگر هم داشت. عرضۀ محصولات به صورت مستقیم انجام می‌گرفت و در نتیجه قیمت فروش محصولات نیز پایین‌تر می‌آمد. همین عامل در کنار ارائۀ طیف گسترده‌ای از محصولات باعث رونق گرفتن این کسب و کار در امریکا و بعدها در سایر کشورهای دنیا شد.
